Ең өзекті және әлеуметтік маңызды бүгін қоғам алдында тұрған мақсаттың бірі, әрине, кәмелетке толмағандар арасында қылмыс пен құқық бұзушылықтың өсуін төмендету бойынша ізденіс пен оның алдын алудың жоғары тиімділігі болып табылады.

Жасөспірімдердің мінез-құлық нормалары бойынша келесі сатыларды бөледі:

- құптамайтын мінез-құлық– тентектік, сотқарлық, ұшқалақ, қыңырлықпен байланысты тәртіп;

- кінәлау мінез-құлығы- қоршаған ортаның, педагогтердің, ата-аналардың айыптаулары (тәртіптің эпизодтық бұзылулары, төбелес жағдайлары, дөрекілік, әділетсіз);

- девиантты мінез-құлық – теріс әрекеттер, әдетке енген (өтірікшілік, жасандылық, екі жүзділік, өзімшілдік, жанжалдық, агрессивтілік, ұрлық және т.б.);

- қылмысқа дейінгі мінез-құлық – қылмыстық нышаны (эпизодтық  норманы, талаптарды бұзу, бұзақылық, ұрып-соғу, қиянат, ішімдік ішу, ашумен тәртіп бұзужәне т.б.);

- құқыққа қарсы немесе қылмыстық тәртіп

- әр түрлі құқық бұзушылықпен және қылмыспен байланысты тәртіп.

КӘМЕЛЕТКЕ ТОЛМАҒАН БАЛАЛАРДЫҢ АТА-АНАЛАРЫНА КЕҢЕСТЕР

Жастар арасында қылмыс пен құқық бұзушылықтың алдын алу мақсатында маңызды:

1) Ата-аналар балалардың көзінше жанжалдық жағдайларға жол бермеу, өйткені олар балаға бірден теріс әсер етеді.

2) Өз балаларына және олардың бастауларына ата-аналардың төзімді болулары.

3) Ата-аналарға баланы мансаптан кейін екінші орынға қоймау.

4) Ата-аналарға өз балаларын дұрыс тәрбиелеу. Дұрыс өмірлік бағдар енгізу, сенім, құндылықтар – мұның барлығы отбасының бірінші мақсаты болып табылады. Жауапкершілік және борыш сезімін қалыптастыру.

5)Ата-аналарға балаларға ерте жастан назар аудару қажет және бала тарапынан жануарларға, өзінен кіші іні, қарындастарына, құрдастарына кез келген қаталдыққа жол бергізбеу.

6) Ата-аналарға баласының кіммен қатынасатынын ең жақсы білуі керек, өйткені құрдастарымен достық қатынас– психологиялық қажеттіліктердің бастыларының бірі.

 ҚР ӘКІМШІЛІК КОДЕКСІНІҢ БАПТАРЫ

1. ( о.і.насыбай, кальян, электронды темекілер) кәмелетке толмағандар тарапынан (ҚР ӘК440-б.2-т. 441-б.).
2. Психотропты заттармен, оларға ұқсас заттармен (ҚР ҚК  296-б.).
3. Оның ішінде сауықтыру орындарында заңды тұлғалардың ілестіруінсіз  сағат 22:00-ден 06:00-ға дейін (ҚР ӘК 442-б.1-т., 442-б. 2-т.).
4. (өртке қарсы қызмет, полиция, жедел мед.көмек, апатты қызмет) (ҚР ӘК 438-б.).
5.  
6. Қоғамдық орындарда құқыққа қарсы әрекеттер жасау,дөрекі тіл, физ. тұлғаларды жәбірлеу, тұрғын ғимараттарын арамдау, жалпы қолдану орындарын ластау (ҚР ӘК 434-б, 435-б.).
7. Ғимараттар, тарихи және мәдени ескерткіштерді арамдау, жерлеу орындарын жазулармен, суреттермен немесе өзге әректтермен (ҚР ӘК 448-б.).
8. Бөтен мүліктер табыс етунемесе мүлікке құқық қорлау қолдану әсерінен (ҚР ҚК 194-б.).
9. Өзгенің мүлкін жасырын ұрлау (ҚР ҚК 188-б.)
10. Өзгенің мүлкін ашық ұрлау (ҚР ҚК 191-б.).
11. Қоғамдық тәртіпті, мектеп жарғысын, сыртқы түрдің талаптарын сақтамау.
12. Пиротехникалық құралдарды пайдалану.
13. Байланыстың құралдарын оқу үрдісі уақытында қолдануға тыйым, оқу мақсатында мұғалімнің келісімінен басқа жағдайда.
14. Жол қозғалысы ережелерін сақтау, теміржол жолдарына жақын болуға тыйым.

Қорытындылай келгенде, отбасы  қылмыс пен құқық бұзушылықтың ерте алдын алу жүйесінде маңызды элемент болып табылады, атап айтқанда отбасына жас ұрпақты құқық танитын азамат ретінде тәрбиелеуде үлкен рөл жүктеледі.